Reactie LEA op TNO rapport, regeerprogramma en verwachte miljoenennota
LEA (Lokale Energiearmoede Aanpak) constateert met interesse de nieuwe bevindingen van TNO, die het belang van technische maatregelen zoals woningisolatie benadrukken. Echter, er lijkt nu de indruk te ontstaan, ook in de media dat het isoleren van woningen energiearmoede zou kunnen oplossen. In de praktijk is dat veel complexer. Eerder onderzoek van TNO bevestigde al dat sociaal-maatschappelijke, lokaal gewortelde initiatieven essentieel zijn voor langdurige oplossingen. Deze initiatieven bereiken huishoudens, winnen hun vertrouwen en maken duurzame gedragsverandering mogelijk. Want label G gedrag in een label A woning lost het probleem niet op.
Ook het recent gepresenteerde regeerprogramma biedt kansen door verduurzaming centraal te stellen, maar het mist de sociaal-maatschappelijke dimensie die noodzakelijk is voor een structurele aanpak van energiearmoede. Zelfs in goed geïsoleerde woningen (energielabel A) kunnen huishoudens nog steeds met hoge energiekosten kampen als hun energiegedrag niet verandert. Daarom moeten technische maatregelen worden ondersteund door coaching gericht op gedragsverandering en begeleiding van kwetsbare huishoudens. Ook om in de toekomst juist die groepen huishoudens mee te nemen in de energietransitie die moeilijk bereikt worden via gemeentelijke initiatieven en online loketten.
Er wordt verwacht dat de energiearmoedegelden (Spukgelden) in de vandaag te presenteren miljoenennota zullen verdwijnen, wat de lokale sociaal-maatschappelijke route, die juist nodig is om duurzaam gedrag te stimuleren, nog verder in gevaar brengt. Hoewel er al veel goeds gebeurt en sommige gemeenten werken aan langjarige oplossingen, blijft het cruciaal dat de meest kwetsbare huishoudens structurele ondersteuning ontvangen. Het topje van de ijsberg is wellicht aangepakt, maar zonder verdere inzet blijven de diepere problemen van energiearmoede bestaan.
Daarnaast moeten we erkennen dat Nederland nog tientallen jaren bezig zal zijn met de verduurzaming van woningen. Wat doen we in de tussentijd voor de vele huishoudens die nu al met energiearmoede kampen? Het is duidelijk dat we op dit moment niet voldoende mensen, middelen en materialen hebben om deze uitdaging uitsluitend met technische oplossingen het hoofd te bieden.
Kortom, LEA benadrukt dat een geïntegreerde aanpak nodig is, waarin sociaal-maatschappelijke initiatieven technische oplossingen versterken. Alleen zo kunnen we effectief energiearmoede bestrijden. Wij roepen beleidsmakers op om technische en sociale begeleiding en steun te combineren voor een structurele en duurzame aanpak. LEA blijft zich hiervoor inzetten, in samenwerking met lokale gemeenschappen, gemeenten en partners.
